طبق بررسی به عمل آمده از بازدهی بازارهای مختلف از ابتدای سال ۹۸ تاکنون، سکه ۵۰درصد، دلار ۳۲درصد، مسکن ۴۱ درصد و شاخص کل ۵۷درصد بازدهی کسب کردند. این بازدهی‌ها به ازای هر سال به‌صورت میانگین کسب شده‌اند. بر اساس این آمار بیشترین بازدهی در اختیار شاخص کل بورس است. در واقع اگر سرمایه‌گذاری در ابتدای ۹۸ در هر کدام یک از این دارایی‌ها سرمایه‌گذاری می‌کرد، بیشترین بازدهی را از بورس می‌گرفت. اما مسئله‌ای که در سال‌های گذشته باعث رنجش سرمایه‌گذاران شده، اینکه بازدهی شاخص کل بورس در ۴ سال گذشته تقریباً صفر بوده است.
بر این اساس اینکه بازدهی شاخص کل بورس از همه بازارها بیشتر بوده مربوط به سال‌های ۹۸ و ۹۹ است و در چهار سال گذشته، بورس بازدهی نداشته است. در این میان گفتنی است باتوجه به تورمی که داشتیم، سهامداران به شدت از عملکرد بورس ناراضی هستند و حتی متضرر هم شده‌اند.
دومین بازدهی مربوط به سکه است که دلیل آن، افزایش جهانی قیمت اونس در سال‌های گذشته بوده و باعث شده بازدهی سکه از دلار پیشی بگیرد. در آخر هم کمترین بازدهی به خود دلار برمی‌گردد، باتوجه به اینکه خود آمریکا هم جدیداً تورم حدود ۷، ۸ درصدی را تجربه کرد؛ بنابراین از ارزش دلار هم اندکی کاسته شده است. همچنین کنترل قیمت دلاری که در بازار ما در حال انجام است (بیشتر از طریق افزایش درآمدهای نفتی در یک سال گذشته) باعث شده این عملکردها برای فعالان و سرمایه‌گذاران قابل مشاهده باشد.
البته در این میان گفتنی است که دلار هم سرنوشت مشابه بورس دارد به طور مثال در یک سال و نیم گذشته تقریباً این بازار بازدهی نداده و عمده بازدهی آن به حدود ۲ سال پیش باز می‌گردد.
همانطور که گفته شد؛ افرادی که شاید اوایل یا اواسط ۹۹ از بازار سرمایه خارج و وارد بازارهای موازی مانند طلا و مسکن شده باشند، طبیعتاً بازدهی بیشتری دریافت می‌کنند و آنهایی که برعکس آن عمل کرده باشند، بازدهی کمتری می‌گیرند.
به‌طور کلی به‌صورت تاریخی بازدهی شاخص کل بورس همیشه از شروع فعالیت آن در ایران از همه بازارها بهتر بوده و این موضوع کاملاً طبیعی است. به این دلیل که وقتی فردی تصمیم به سرمایه‌گذاری در طلا، مسکن. دلار و... می‌گیرد، در حال خرید یک نوع دارایی است که این دارایی از طریق عواملی مثل تورم و سایر موارد با رشد قیمت مواجه می‌شود. اما در مقابل وقتی افراد سهام خریداری می‌کنند، سهام یک دارایی مولد هم است؛ یعنی در واقع سرمایه‌گذار دارایی و سهام شرکتی را خریده که در حال انجام فعالیتی است و سودی هم در قبال آن فعالیت به دست می‌آورد.
بنابراین، بسیار طبیعی است که بازدهی بورس در بلند مدت بیشتر از سایر بازارهای مالی باشد، همچنین دو دلیل اصلی وجود دارد که در چهار سال گذشته بورس بازدهی نداده است؛ اول اینکه سال ۹۸ و ۹۹ با بازدهی زیادی مواجه شد و طبیعی بود اندکی استراحت کند تا این بازدهی نرمال شود. ضمن آنکه دلیل اصلی این است که در سه سال گذشته افزایش شدید نرخ بهره را به خاطر سیاست‌های دولت داشتیم و در واقع برای ناکارایی اقتصادی که دولت داشته (و منجر به کسری بودجه و در نتیجه تورم بالا شده) سیاست‌های پولی خیلی انقباضی در دستور کار آن قرار گرفت تا بتواند اندکی تورم را کنترل کند؛ بنابراین، این موضوع باعث شده به صنایع و شرکت‌ها و در نتیجه بورس آسیب وارد شود.
-
امیر ندیری - مدیر صندوق‌های کارگزاری اقتصاد بیدار
-
شماره ۵۵۶ هفته نامه اطلاعات بورس
نظر شما