تامین مالی برای دولت یا اقتصاد؟

پیام الیاس کردی کارشناس بازارسرمایه در گفت‌وگو با صدای‌بورس به بررسی عمده ترین فعالیت بازارهای سرمایه در جهان یعنی تامین مالی و تفاوت اجرای آن در ایران پرداخت و گفت: در سطح جهانی، وظیفه اصلی بازارهای سرمایه، تأمین مالی است و در حقیقت سفته‌بازی اولویت ندارد. یکی از جذاب‌ترین بخش‌ها برای معامله‌گران و سرمایه‌گذاران، معامله در بورس و بازارهای مالی است اما باید توجه داشت که بخش عمده‌ای که بازارها و کسب و کارها به آن نگاه دارند بخش تامین مالی است.

وی ادامه داد: در دنیای امروز، بازارهای سرمایه عمدتاً برای تأمین مالی استفاده می‌شوند و این در حالی است که در ایران، همچنان بخش عمده‌ای از بازارها به سفته‌بازی و نوسان‌گیری تمرکز دارند. این مسئله موجب می‌شود که تأمین مالی به‌عنوان یک فعالیت کلیدی در بازار سرمایه ایران مورد توجه کافی قرار نگیرد.

الیاس کردی با توجه به صحبت های روز گذشته وزیر اقتصاد گفت: تامین مالی پروژه‌ها که وزیر اقتصاد در گفت و گوی دیروز خود به آن اشاره کرد، در حال حاضر به صورت تامین مالی جمعی یا کراد فاندینگ ها و شرکت های تامین سرمایه انجام می‌شود.

این کارشناس بازار سرمایه به معضل رشد کم ارزش بازارسرمایه در سال های اخیر اشاره کرد و گفت: ارزش کل بورس کشور با وجود رسیدن به حدود ۱۴۰ میلیارد دلار، در مقایسه با سایر بازارهای جهانی رشد مطلوبی نداشته است. ارزش کل این بازار به نسبت دیگر بازارهای مشابه رشد نکرده اما نکته بدتر ماجرا این است که بخش تامین مالی نیز رشد مطلوبی را تجربه نکرده است.

الیاس کردی با اشاره به مشکلات موجود تأمین مالی در ایران اظهارداشت: مشکلات متعددی در مسیر تأمین مالی وجود دارد. یکی از بزرگ‌ترین موانع در این زمینه، نرخ بالای بهره در کشور است. به‌طور خاص، در شرایط تورمی و با توجه به بالا بودن نرخ‌های بهره، تأمین‌کنندگان سرمایه به دنبال نرخ‌های بالاتری هستند که تولیدکنندگان قادر به پرداخت آن‌ها نیستند. این مسئله باعث می‌شود که تأمین مالی پروژه‌ها و کسب‌وکارها با چالش‌های بزرگی روبه‌رو شوند.

وی اضافه کرد: مشکل تامین مالی به زنجیره‌ای از عوامل اقتصادی برمی‌گردد که از جمله آن‌ها می‌توان به تورم بالا، نرخ‌های بهره بالا و سیاست‌های پولی نامناسب اشاره کرد. همچنین باوجود رشد کلی بازار سرمایه در ایران، این بخش از نظر تأمین مالی نتواسته به اندازه بازارهای بین‌المللی توسعه یابد.

الیاس کردی در ادامه صحبت های خود اشاره داشت که بانک مرکزی استقلال لازم برای اجرای سیاست های پولی را ندارد و همین امر منجر به مشکلات در تامین مالی شرکت ها می‌شود.

حمایت‌های دولت از بازارسرمایه

الیاس‌کردی با توجه به صحبت های دیروز همتی در راستای حمایت های دولت از بازار سرمایه و چگونگی روند آن افزود: وزیر اقتصاد تا به اینجا حمایت لازم از بازارسرمایه را داشته است. در دنیا زمانی که صحبت از تلاش برای حمایت از بورس می‌شود، در واقع کمک به رونق در تولید شرکت‌های بورسی و بالا بردن ارزش نرخ ارز کشور است که همین امر منجر به رشد شرکت‌های بازارسرمایه می‌شود.

این کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد: در کشور مسائلی مانند ناترازی انرژی، قطعی برق و گاز در کارخانه‌ها و قیمت گذاری دستوری در تضاد با صحبت های وزیر اقتصاد در راستای حمایت از شرکت‌های ‌بورسی است. پس ابتدا باید این مسائل برطرف شود تا شرکت ها بتوانند تولید خود را افزایش دهند و در ادامه آن حال بازارسرمایه بهتر شود.

الیاس کردی در ادامه صحبت‌های وزیر اقتصاد در ارتباط با حذف قیمت گذاری دستوری،گفت: قیمت‌گذاری دستوری به‌ویژه در صنایع بزرگ مانند خودروسازی یکی از مشکلات اساسی است که رشد بازار سرمایه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این مشکل نه‌تنها به شرکت‌های بورسی بلکه به کل اقتصاد کشور آسیب می‌زند. برای نمونه، بازار خودرو در ایران همواره تحت‌تأثیر قیمت‌گذاری دستوری قرار داشته و به دلیل این سیاست‌ها، ظرفیت تولید و عملکرد شرکت‌ها به‌شدت محدود شده است .

این کارشناس بازارسرمایه با تاکید بر اینکه تنها با بهبود وضعیت تولید، کاهش ریسک‌های بین‌المللی و اصلاح سیاست‌های اقتصادی، می‌توان به رشد و رونق بازارسرمایه امیدوار بود، گفت: بازار سرمایه در صورتی تقویت می‌شود که تولید در کشور بهبود یابد و ریسک‌های بین‌المللی کاهش پیدا کند. اگر این تغییرات در سطح اقتصاد کلان اتفاق بیفتد، بازارسرمایه به‌طور طبیعی رشد خواهد کرد و نیازی به حمایت‌های دستوری نخواهد بود.