پوست‌اندازی روابط تهران - کابل در سفر عراقچی به افغانستان

به گزارش صدای بورس،وزیر امور خارجه کشورمان، در جریان سفر به کابل، با «مولوی امیر خان متقی» سرپرست وزارت امور خارجه افغانستان دیدار کرد.

در این دیدار دو طرف در مورد موضوع همکاری‌های اقتصادی، وضعیت اتباع افغانستانی در ایران، مسائل آب، امنیت و مرزهای مشترک، و نیز تحولات منطقه بحث و تبادل نظر کردند.

عراقچی اهمیت همکاری افغانستان برای تأمین منافع دو ملت از جمله در رابطه با موضوع آب، موضوع مهاجرین افغانستانی، امنیت مرزهای مشترک را خاطرنشان کرد و بر آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای تقویت مناسبات در زمینه‌های مختلف اقتصادی و تجاری و فرهنگی بین دو کشور تاکید کرد.

سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در شرایطی به کابل سفر کرده که روابط ایران و افغانستان یکی از حساس‌ترین و پیچیده‌ترین دوره‌های خود را سپری می‌کند. این سفر، که نخستین حضور یک وزیر امور خارجه ایران در افغانستان پس از بازگشت حکومت سرپرست طالبان به قدرت است، فراتر از یک اقدام دیپلماتیک معمولی بوده و فرصتی برای تعیین چشم‌اندازی پایدار در روابط دو کشور محسوب می‌شود.

در جریان این سفر موضوعاتی همچون مسائل اقتصادی، حقآبه هیرمند، وضعیت مهاجرین افغانستان در ایران، امنیت مرزهای مشترک و تعاملات سیاسی مورد بحث قرار گرفته است اما اهمیت این سفر تنها به این مسائل محدود نمی‌شود؛ بلکه فرصتی برای آغاز فرایند تدوین و امضای سند همکاری‌های جامع راهبردی میان دو کشور فراهم شده است.

ابعاد و اهمیت سفر عراقچی

۱. احیای جایگاه افغانستان در سیاست خارجی ایران

این سفر نشان‌دهنده توجه ویژه ایران به افغانستان به‌عنوان همسایه شرقی خود است. طی سال‌های اخیر، برخی تحلیل‌گران از کاهش اهمیت افغانستان در سیاست خارجی ایران سخن گفته بودند. اما این سفر و انتصاب علیرضا بیگدلی به‌عنوان سرپرست سفارت ایران در کابل، حاکی از تلاش ایران برای تقویت این روابط است.

۲. تعمیق همکاری‌های اقتصادی

افغانستان یکی از بازارهای مهم صادراتی ایران محسوب می‌شود. باوجود نوسانات تجاری، حجم صادرات ایران به این کشور همچنان در جایگاه بالایی قرار دارد. علاوه بر این، بندر چابهار نقش کلیدی در توسعه تجارت و ترانزیت میان دو کشور دارد. در این سفر، تیمی از فعالان اقتصادی ایران، عراقچی را همراهی کردند تا راهکارهایی برای افزایش همکاری‌ها در حوزه‌هایی همچون حمل‌ونقل، زیرساخت و انرژی ارائه دهند.

۳. مدیریت چالش‌های امنیتی و مرزی

ایران و افغانستان بیش از ۹۰۰ کیلومتر مرز مشترک دارند که با چالش‌هایی مانند قاچاق مواد مخدر، ورود غیرقانونی و تنش‌های امنیتی مواجه است. تقویت امنیت مرزی و ایجاد سازوکارهای مشترک برای مقابله با این تهدیدات از اولویت‌های این سفر بوده است.

۴. بازتعریف روابط دیپلماتیک

این سفر فرصتی برای بازتعریف چارچوب روابط ایران با حکومت سرپرست افغانستان است.

خبرگزاری آوا در عین حال مدعی شد: تلاش برای تدوین سند جامع همکاری‌های راهبردی می‌تواند گامی مؤثر برای حل مسائل دوجانبه، از جمله مساله به رسمیت شناختن طالبان به‌عنوان دولت قانونی افغانستان باشد.

ضرورت تدوین سند همکاری‌های جامع راهبردی

با وجود تعاملات گسترده میان ایران و افغانستان، نبود یک سند جامع و مدون ضعف بزرگی در روابط دو کشور است. این سند می‌تواند چارچوبی برای حل‌وفصل اختلافات، تقویت همکاری‌ها و بهره‌برداری از ظرفیت‌های مشترک باشد.

به گفته سید رسول موسوی، مدیرکل سابق آسیای جنوبی وزارت امور خارجه ایران، یکی از موانع اصلی تدوین این سند، اختلافات میان دولت‌های پیشین افغانستان و ایران بوده است. از جمله این موانع، پافشاری دولت اشرف غنی بر قید نام طالبان به‌عنوان گروه تروریستی در این سند بود.

خبرگزاری صدای افغان (آوا) مزایای امضای سند جامع همکاری‌ها را چنین برشمرد: حل مسائل دوجانبه نظیر حقابه، امنیت مرزی و وضعیت مهاجرین، تقویت اعتماد متقابل و کاهش تنش‌ها، تثبیت جایگاه ایران به‌عنوان شریک راهبردی افغانستان، افزایش همکاری‌های اقتصادی و ترانزیتی در منطقه، چشم‌انداز روابط ایران و افغانستان.

آوا در پایان نوشت: سفر عراقچی به کابل فرصتی برای ارتقای روابط ایران و افغانستان به سطح راهبردی است. تدوین و امضای سند جامع همکاری‌ها می‌تواند به تقویت روابط اقتصادی، امنیتی و سیاسی میان دو کشور منجر شود و الگویی برای همکاری‌های منطقه‌ای ایران با دیگر همسایگان باشد.

منبع:ایرنا