شاخص ۳ میلیون را رد می‌کند 

به گزارش صدای بورس،بازار این روزها روند مشخصی ندارد؛ یک روز چنان رشد می‌کند که همه را متحیر می‌کند و در روزی دیگر با نزول شاخص. ضمن اینکه کمتر کسی از کارشناسان و فعالان آینده بازار را پیش‌بینی می‌کنند، چراکه ریسک سیاسی و وضعیت اقتصادی مانع از تحقق گفته آنها می‌شود. همه می‌دانیم که عملکرد نهادهای فعال در بازار متاثر از حال و هوای بورس است و اگر بورس ریزشی باشد در پی آن سود کمتری نصیب نهادها می‌شود، از سال ۱۳۹۹ تا ۱۵ آبان امسال بسیاری از همین نهادها مجبور شدند که در صورت‌های مالی خود کلمه «زیان» یا «زیان انباشته» را قید کنند که بسیار جای تفکر دارد. بازاری که روزی به ارزش ۴۳۵ میلیارد دلار بود در این سال‌ها نزدیک به ۱۰۰ میلیارد معامله می‌شد و ارزش معاملات نیز بسیار پایین آمد. به‌طور حتم یکی از علت‌های اصلی این اتفاق بی‌اعتمادی مردم به بازار بوده که برای برطرف کردن آن باید اقداماتی انجام شود. در همین راستا و برای جویا شدن از احوال قدیمی‌ترین نهاد بازار (کارگزاری‌ها) به سراغ کمال خانزاده، مدیرعامل کارگزاری پویش البرز رفتیم و با آن در مورد این صنعت و شرایط بورس گفت‌وگو کردیم.

* حال صنعت کارگزاری چطورست؟
صنعت کارگزاری در چند ماه گذشته نسبت به سال‌های قبل در شرایط بهتری قرار دارد. ضمن اینکه ارزش معاملات نیز در ۳ ماه گذشته ۲ برابر میانگین دوره قبل بوده و به رقم ۱۰ همت رسیده است. براساس آخرین صورت‌های مالی کارگزاران که به‌ کانون کارگزاران ارائه شده (۳۱ شهریورماه ۱۴۰۳). میزان درآمد کارگزاری‌ها معادل ۱۸ همت بوده است که از این میزان بخش قابل توجه ۱۳ همتی آن متعلق به حوزه کارمزد و در کل نیز سود خالص این صنعت معادل ۸ همت بوده است. البته باید به این نکته اشاره کنم که سهم صاحبان سهام معادل ۳۰ همت بوده که این عدد نشان دهنده سهم کم کارگزاری از کل سود بازار است و حاشیه سود ۱۳ درصدی آن نیز نتوانسته بازدهی مورد نیاز اهالی این صنعت را راضی کند. برای رشد این صنعت باید ارزش کلی معاملات رشد کند تا مانند روند ۴ ساله گذشته این صنعت با زیان روبه‌رو نشود؛ اگر کارگزاری‌ها بخواهند تمامی هزینه‌های خود را با کارمزد پوشش دهند باید حداقل میانگین حجم معاملات بیش از ۱۰ همت باشد و نه اینکه در یک دوره به این عدد برسد و در زمانی دیگر به زیر ۵ همت برسد.

* مشکل اصلی صنعت کارگزاری را چه می‌دانید؟
پرتعدادترین نهاد مالی بازار در حال حاضر متعلق به این صنعت بوده و رشد بازار سرمایه در ۲۵ سال گذشته نیز مدیون اهالی این صنعت بوده است اما در ۱۰ سال گذشته و با اضافه شدن نهادهای مالی مانند سبدگردان و تامین سرمایه، کارگزاری‌ها با مشکلی به نام «تک محصولی شدن» روبه‌رو شدند. البته بعضی از کارگزاری‌ها با تاسیس نهادها توانستند این مشکل را برطرف کنند اما عمده فعالان این بازار در سال‌های اخیر از این موضوع ضربه شدیدی خوردند.

* دامنه ۳ درصدی را چطور می‌بینید؟
دامنه حال حاضر برای نوسانات بازار را بسیار معقول می‌دانم و از هیجانات بیشتر جلوگیری می‌کند. متوسط دامنه که در بازارهای دیگر دیده‌ایم میانگین ۲ تا ۳ درصد بوده که بیانگر وضعیت مثبت فعلی است. ورود و خروج به بازار نیز در شرایط بحرانی بسیار آسان شده است. البته این را باید در نظر بگیریم که دامنه نوسان در ایران در ذیل ریسک‌های سیستماتیک تعریف می‌شود و اینکه سازمان بورس و اوراق بهادار نیز تغییری در دامنه ایجاد نکرد منشعب از تجربه خوب چند ماه اخیر بوده است. بهتر اینکه به‌خاطر ثبات بازار و برگشتن اعتمادهای از دست رفته این دامنه در همین وضعیت فعلی باقی بماند. ضمن اینکه هیجانات در بازار سرمایه بسیار بالاست و این مورد به افراد بسیار آسیب می‌رساند همانطور که بورس ایران سابقه دامنه‌های بسیار بالایی را داشته که از جمله آنها می‌توان به بازه ۱۰ درصدی نوسان در اهرمی‌ها اشاره کرد که با یک خبر مثبت و یا منفی که درست یا غلط بودن آن مشخص نبود بسیاری ضررهای هنگفت و اقشار ویژه‌ای سود بسیار بالایی می‌بردند.

* اگر سهامداران سود بیشتری بخواهند چطور؟
مردم به دنبال بازدهی هنگفت در یک یا دو روز نیستند که بخواهند سرمایه‌شان را به این خاطر به‌خطر بیندازند و در دامنه نوسان بالا ۹۰ درصد مردم زیان می‌بینند و تعداد کمی از فعالان هستند که توانایی بهره‌برداری درست از این ریسک رادارند. سال گذشته ارز و طلا ۱۰۰ درصد رشد کردند که معادل سود ۲ تا ۳ درصد است.

* بازار برای همه مردم است یا صرفا حرفه‌ای‌ها؟
مشکل این است که در سال‌های گذشته بر روی سرمایه گذاری غیرمستقیم و آنطور که باید و شاید کار انجام نشده است اما درحال حاضر فضای خوبی برای این نوع از صندوق‌ها ایجاد شده است. باید تبلیغات بیشتری در این حوزه انجام شود تا عموم مردم با این صندوق‌ها آشنا شوند و به مرور از سمت سرمایه‌گذاری مستقیم که در فرهنگ ایرانی رواج دارد و لزوما چیز بدی نیست به سمتی حرکت کنند که هم خودشان زیان نبینند و هم بازار رونق بگیرد. ضمن اینکه درحال حاضر نگاه غالب در جامعه به صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلف مانند درآمد ثابت‌هاست.

* از تاثیر ارز توافقی بر بازار بگویید.
نرخ رسمی دلار که توسط وزیر اقتصاد اعلام شده با رقم آن در تالار ارز توافقی برابری می‌کند و این تالار از رانتی که تا قبل از این و بر اساس تفاوت نیما و نرخ آزاد وجود داشت جلوگیری می‌کند. ضمن اینکه همیشه در واقعیت بازار، قیمتی که به مصرف‌کنندگان ارائه می‌شد تطابقی با نرخ نیمایی نداشت و چندین برابر آن بود. در نهایت نیز باید تمامی نرخ‌ها یکی شده تا افزایش ظرفیت تولید و سرمایه‌گذاری محقق شود.

* شاخص ۳ میلیون را رد می‌کند؟
حقیقت اینکه عدد اعلامی عبدالناصر همتی که بر اساس پارامترهای مختلفی برای ارزش شاخص بیان شده با تولید ناخالص داخلی تطابق ندارد و نمی‌توان انتظار داشت که ارزش بازار با وجود شرایط تولیدی فعلی به ۴۰۰ میلیارد دلار برسد و اگر بخواهیم واقع‌نگر باشیم باید رقم ۲۵۰ میلیارد دلار را ملاک قرارداده و بر همان مبنا به بررسی شاخص بپردازیم. البته رسیدن به این رقم، مستلزم بهبود شرایط اقتصادی و کم شدن ریسک سیاسی است. ضمن اینکه بازار می‌تواند تا یک‌سال آینده رقمی معادل ۲۰۰ میلیارد دلار را ببیند و با آمدن گزارشات زمستان شرکت‌های فعلی و با در نظر گرفتن حذف ارز نیمایی، شاخص تا پایان سال ۳ میلیون را رد می‌کند.

* جایگاه کارگزاری‌های ایران را درمقابل رقبای جهانی‌ چگونه می‌بینید؟
ارزش بازار سرمایه با تعداد کارگزاری‌های فعال در آن تناسب ندارد چراکه اگر کمی از ایران دور شویم به ترکیه‌ای برویم که ارزش بازار آن بیش از ۲۷۰ میلیارد دلار است خواهیم دید که تنها ۳۰ کارگزاری وجود دارد اما در کشورمان و با بازار ۱۳۰ میلیارد دلاری این عدد به ۱۱۰ می‌رسد. البته خلاقیت در فعالیت کارگزاری‌های ایرانی بسیار بیشتر از سایر کشورهای منطقه است و می‌توان گفت که حداقل وضعیت این صنعت در ایران از ترکیه بهتر است. ضمن اینکه سامانه یکپارچه در ترکیه وجود ندارد و اگر بخواهید در ۲۰ کارگزاری ثبت‌نام کنید در نهایت با ۲۰ پرتفوی متفاوت روبه‌رو خواهید بود! در حوزه صندوق‌ها نیز به همین صورت است و تنوعی که در ایران وجود دارد در منطقه کمیاب است و باید این را بدانیم که چیزی از بقیه کشورها کم نداریم و اگر صندوق‌های رمز ارز هم موفق به کسب مجوز از سازمان بشود، بازار ۵ همتی به این مارکت اضافه می‌شود.

* برنده رقابت کارگزاری‌ها کیست؟
حوزه فعالیت کارگزاری‌ها در دایره فناوری و اطلاعات خلاصه می‌شود و کارگزاری‌ای برنده این رقابت است که بتواند در این حوزه نوآوری بیشتری داشته باشد و نیروی انسانی متخصص نیز بسیار در این رقابت به فعالیت بهتر اهالی این صنعت کمک می‌کند.

* چرا بین ۱۱۰ کارگزاری، پویش را انتخاب ‌کنیم؟
مدت زیادی نیست که کارگزاری پویش البرز تاسیس شده و این کارگزاری از زمان تاسیس تا به این لحظه، اولویت خود را بر تخصیص اعتبار آسان بر مشتریان خود گذاشته است به‌طوری که در کارگزاری‌های بزرگ بازار شاید مدت‌ها طول بکشد تا به فعالان اعتباری تخصیص‌یابد اما در این کارگزاری و به‌محض ورود مشتری و انتقال پرتفوی به آن اعتبار تخصیص داده می‌شود که رقم این اعتبار نیز در بین سایر کارگزاری‌ها بی‌سابقه است و می‌توان پویش البرز را تنها کارگزاری دانست که ۱۰۰ درصد قدرت خرید مشتریان اعتبار می‌دهد. ضمن اینکه خلوت بودن این کارگزاری عاملی شده تا در سرخطی‌ها بتواند بسیار عملکرد خوبی را به ثبت رساند.

نجمه آجربندیان - خبـرنــگار

شماره ۵۷۸ هفته نامه اطلاعات بورس