به گزارش صدای بورس، «هزار خنده مصنوعی برای یک دل افسرده»، در گزارش این هفته به سراغ یکی از صنایع بحث برانگیز ایران رفتیم که یک هزار و ۳۲۴ مجوز برای آن صادر شد، اما تعداد تولید کنندگان اصلی آن به ۲۰ شرکت نمی‌رسد و تنها ۸ شرکت آن در بورس عرضه شده‌اند. نکته جالب اینکه طبق استانداردهای بین‌المللی، هر کارخانه تولیدی یخچال اگر سالانه کمتر از ۷۰۰ هزار دستگاه تولید کند، به کلی از رده خارج است اما در ایران و با مصرف سالانه ۲ میلیون یخچال در سال، به‌بیش از ۲۵۰ شرکت برای تولید این محصول مجوز داده شده است!
رویای دست نیافتنی خرید یخچال
بسیاری از شما حداقل یکبار گذرتان به سه‌راهی امین حضور افتاده و با اختلاف قیمت مغازه‌ها و برندهای ایرانی و خارجی برق از سرتان پریده است. پرسش این است چنین صنعتی که قیمت آن هر روز دستخوش تغییر می‌شود و در شرایط پُرالتهاب ارزی، به رویای دست‌نیافتی تبدیل شده، چطور در دهه گذشته توانسته حیات خود را حفظ کند؟
اصرار بر راهبرد خودکفایی
اگر بخواهیم به این پرسش دامن بزنیم که صنعت لوازم خانگی در آستانه ورشکستگی قرار دارد یا خیر، در گام نخست بهتر است مرور کلی درباره تازه‌ترین وضع این صنعت داشته باشیم. معاون سابق وزیر صمت اواخر مرداد امسال اعلام کرده بود، صادرات لوازم خانگی کشورمان در چهارماهه ابتدایی امسال در مقایسه با مدت مشابه پارسال، افزایش ۱۱درصدی داشته است.
به گفته محمدمهدی برادران تا زمانی که نیاز داخل تأمین شود، ضرورتی برای واردات لوازم خانگی نمی‌بینیم. ضمن اینکه در سال‌های گذشته بیش از ۲۰۰ واحد لوازم خانگی در داخل کشور در حوزه تنوع محصول‌ها، کیفیت و ضمانت با هم رقابت دارند. در حوزه خارج از کشور هم بعضی از محصول‌هایمان توان رقابتی بالایی دارند.
با تحلیل روند مقایسه‌ای تورم عمومی و رشد قیمت لوازم خانگی و مبلمان نسبت به ماه مشابه سال قبل (به نمودار مراجعه کنید) می‌توان این گزاره را مطرح کرد که مشکلی برای تولیدکنندگان این صنعت وجود ندارد. با این وجود، اصلی‌ترین دلیل رشد صنعت لوازم خانگی در سال‌های گذشته این بوده که همواره خود را در معرض رقابت با کالای خارجی دیده است، زیرا در مدتی هم که واردات لوازم خانگی ممنوع بوده است، عملا شاهد واردات لوازم خانگی با رویه کولبری، ته‌لنجی و قاچاق بوده‌ایم و کالاهای مشابه خارجی (چه به صورت فیک و چه اصلی) در بازار وجود داشته است. در نتیجه رقابت میان تولیدکنندگان ایرانی و خارجی، هر چند به صورت غیررسمی وجود داشته و نمی‌توان گفت ممنوعیت واردات رسمی باعث حذف رقبای خارجی به نفع تولیدکنندگان داخلی و افزایش سطح کیفیت محصول‌های آن‌ها شده است.
افزایش ۱۱ درصدی تولید با نبود تقاضا!
گزارش عملکرد ۹ ماهه وزارت صمت نشان می‌دهد تا پایان آذر ۱۴۰۳، تولید محصول‌های منتخب معدنی افزایش ۴.۴ تا ۱۱ درصدی داشت که بیشترین رشد تولید (۱۱ درصد) به لوازم خانگی اختصاص یافت. این درحالی‌است که تولید لوازم خانگی کوچک با ۲۵ درصد رشد تولید در ۱۰ ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته روبه‌رو شده است. رئیس کمیسیون تخصصی کالای خانگی اتاق اصناف ایران درباره وضع فعلی بازار لوازم خانگی می‌گوید، کالاها تا ۲۰ درصد نیز گران شدند و هیچ مشکلی برای تأمین محصول‌ها نداریم اما متقاضی (مشتری) نیست.
تفاوت کاغذ با واقعیت
براساس داده‌های تحلیلی، مجموع درآمد عملیاتی این شرکت‌ها با لحاظ کاهش ارزش پول ملی، نه تنها افزایش نداشته، بلکه ۱۷ درصد نیز کاهش یافته است. ضمن اینکه سود خالص عملیاتی نیز از این قاعده مستثنی نبوده و با ۴۸ درصد کاهش روبه‌رو شده است.
خبری از بازدهی بالا نیست
شرکت‌های بورسی در صنعت لوازم خانگی نه تنها از لحاظ درآمد عملیاتی، بلکه از لحاظ بازدهی نیز نتوانستند عملکرد مطلوبی را نصیب سهامداران کنند و همانطور که نمودار درآمد عملیاتی تولیدکننده‌های لوازم خانگی نشان می‌دهد، در بازه یک‌ساله بیشتر این نمادها عملکرد منفی را به ثبت رساندند. نباید فراموش کنیم ۴۰ درصد کل سهم بازار در اختیار «گروه انتخاب» با سرمایه ثبتی ۱۵ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان است؛ این شرکت توانسته از طریق اجرایی کردن فرایندهای تحقیق و توسعه، عملکرد خوبی به ثبت برساند.
نیاز صنعت لوازم خانگی به واردات قطعات
در نهایت باید این طور نتیجه بگیریم، صنعت لوازم خانگی با سیاست‌گذاری‌هایی روبه‌رو شده که آن را منجر به زیان کرده است. هرچند در صورت‌های مالی بیشتر شرکت‌های بورسی در صنعت لوازم خانگی آثار زیان‌دیده نمی‌شود، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد ۴۰ درصد از قطعات مورد نیاز این صنعت وارداتی است و با توجه به تعرفه‌های کمرشکن و همچنین محدودیت‌های شدید، گمان نمی‌رود برای این صنعت بتوان آینده درخشانی را متصور شد، مگر اینکه دولت در نحوه سیاست‌گذاری به گونه‌ای عمل کند که تعرفه‌های بالای صادرات برداشته و متناسب با آن، قطعات نیز با هزینه کمتری وارد ایران شود که چالش‌های این صنعت پُرپتانسیل برطرف شود.
-
آرمان هنرکار - خبرنگار
-
شماره ۵۸۳ هفته نامه اطلاعات بورس
نظر شما