در شرایط فعلی که عوامل متزلزل‌کننده بازار سرمایه همچنان پا برجا هستند، روز به روز شاهد ریزش بیش از پیش این بازار هستیم و اقدامات حمایتی هم کاری از پیش نمی‌برند، چرا که مشخص نشدن نتیجه مذاکرات در سطح بین‌المللی از یک سو و نزدیک شدن به زمان انتخابات ریاست جمهوری از سوی دیگر، ابهامات اثرگذار بر بازار از جمله نرخ دلار، رفع تحریم‌ها و سایر موارد را تشدید کرده است. در گفت‌وگو با اکبر حامدی میخوش، مدیرعامل شرکت کارگزاری بورسیران به بررسی عوامل اثرگذار بر بازار سرمایه در شرایط کنونی پرداخته‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
- چرا بازار سرمایه بی‌توجه به حمایت‌های به عمل آمده، به روزهای مثبت خود بازنمی‌گردد؟
باید توجه داشت که حمایت‌های قوی و موثری در چند ماه اخیر از بازار صورت نگرفته است. حمایت‌ها بیشتر پراکنده و از سر فشار عمومی به نهادهای ناظر اتفاق افتاده است. ضمن آنکه حمایت‌های صورت گرفته بیشتر از جنس قانون‌گذاری بوده که آن هم صرفا با آزمون و خطا تصویب و اجرا شده و به همین دلیل نیز نمی‌تواند نتیجه خاصی دربرداشته باشد. از طرفی باید این موضوع را نیز در نظر گرفت که تا به حال حمایتی به صورت تزریق نقدینگی نه از سمت دولت و نه از سمت حقوقی‌های هماهنگ و بزرگ بازار به هیچ عنوان انجام نشده و صرفا تمامی قول و قرارهای تزریق نقدینگی به منظور حمایت در حد کلمات باقی مانده است.
- چرا بازار سرمایه قدرت خارج شدن از صف‌های فروش را ندارد؟
روند اصلاحی بازار علت منطقی مشخصی ندارد و دلیل چنین ریزش‌هایی بیشتر از جنس هیجان و احساس است که این رفتار هیجانی به خودی خود بازار را دچار هیجان فروش می‌کند چرا که اغلب سهام در کف قیمتی معقولی قرار نمی‌گیرد و سهامداران اقدام به فروش سهام می‌کنند تا در قیمت‌های پایین‌تر برای خرید اقدام کنند. همچنین عمده سهامداران خرد حس بازی خوردن توسط دولت و گرفتاری در تله دولت بعد از دعوت عمومی به بورس را در ذهن دارند. از این رو تمایلی به ماندن در مزرعه سوخته شده‌ای که دولت را در آتش گرفتن آن دخیل می‌دانند، ندارند و این خود عاملی برای فشار بیشتر به بازار محسوب میشود.
- ما در یک سال اخیر به کرات شاهد تغییر مقررات و دستورالعمل‌ها بوده‌ایم، به نظر شما لزوم چنین تغییراتی چیست و این تغییرات تا چه حد می‌تواند برای بازار سرمایه ما مفید یا مضر باشد؟
همیشه شعار متولیان بازار این بوده است که تغییرات مستمر در دستور کار نیست اما طی یک سال گذشته انواع و اقسام دستورالعمل‌ها جهت احیای بازار پیاده‌سازی شده که البته همه آن موارد نیز بی‌نتیجه بوده است چرا که ماهیت بازارهای مالی با ضرب و زور قوانین سازگار نیست و اتفاقا بازار همیشه از قانون‌گذاری‌های مستمر گریزان است. به اعتقاد بنده تغییرات پی در پی برای مدیریت بازار مناسب نیست ولی اقدام سازمان در جهت متقارن کردن دامنه نوسان به مثبت و منفی ۵ درصد و کاهش حجم مبنای معاملات شرکت‌ها گام بلندی برای تعادل‌بخشی قیمت‌ها در بازار سهام است.
- حمایت واقعی و اصولی از بازار چگونه صورت خواهد گرفت؟
حمایت واقعی از بازار نه با دستورالعمل‌های شبانه بلکه از طریق حل بلاتکلیفی‌های کلان اقتصادی کشور نظیر نرخ ارز، قیمت‌گذاری کالاها و تعیین تکلیف فروش اوراق دولتی انجام میشود. تا زمانی که بازار نرخ ارز را ناپایدار و سیاست ارزی کشور را بدون جهت ببیند، نهادهای بزرگ از تزریق نقدینگی خود به بورس خودداری خواهند کرد.
- در شرایط فعلی دغدغه ها و چالش‌های پیش‌روی نهادهای مالی چیست؟
ناامیدی از بازار بورس همزمان با رشد خیره کننده بازار رمزارزها باعث شده که جذابیت بورس برای سهامداران خرد کمرنگ شود. زمین بازی بازار رمزارزها نسبت به قبل بسیار وسیع‌تر شده و به چالشی برای بازارهای مالی دیگر و خروج نقدینگی از این بازارها تبدیل شده است. مورد بعدی که طی دو سال اخیر برای بازار سرمایه اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده، باید سهام عدالت و سهامداران آن دانست.
- چرا سهام عدالت را به نوعی چالش برای بازار تعبیر می‌کنید؟
حضور ۴۶ میلیون سهامدار و ارزش بازاری بیش از ۴۰۰ هزار میلیارد تومان حالت تیغ دو لبه‌ای را پیش‌روی بازار قرار داده است. حل مسئله سهام عدالت و مدیریت درست آن توسط نهادهای مالی به طوری که به بقای پایدار این گروه در بازار منجر شود، اهمیت ویژه‌ای دارد.
- بازار سرمایه تا چه حد تحت تاثیر مذاکرات وین و فضای داخلی کشور است؟
این روزها نگاه سرمایه‌گذاران بازارها به مذاکرات وین اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است چرا که هر اتفاق مهمی، چشم‌انداز بازار ارز کشور را تحت تاثیر قرار می‌دهد. برخی منتظر نزول ارز هستند تا با تبدیل ریال‌های خود دست به واردات بزنند و از پایین رفتن نرخ ارز بهره‌مند شوند. برخی دیگر نیز منتظر تبدیل دارایی‌های خود به دلار زیر ۲۰ هزار تومان هستند که دارایی با حباب منفی محسوب میشود، برخی دیگر می‌خواهند در قیمت‌های پایین دلار، ریال خود را به کریپتوکارنسی تبدیل کنند.
- با این حال بازار سرمایه تا حد بسیاری تحت تاثیر مسائل مربوط به نرخ دلار است؟
در بازار بورس هم اغراق نیست اگر بگوییم همه چیز به قیمت ارز بستگی دارد. توجه اصلی باید به رفتار بازار ارز و محرک‌های آن باشد. هر توافقی ممکن است برای اندک زمانی دلار را پایین بیاورد و به تبع آن بازار سهام هم مدتی درجا بزند اما باید بدانیم که نرخ ارز قیمتی دارد که تابعی از رشد اقتصادی، تورم و حجم نقدینگی است و چشم‌انداز میان‌مدت و بلندمدت آن نیز همچنان صعودی است.
- روند بازار سرمایه در ماه‌های آینده چگونه خواهد بود؟
اگر مسائلی همچون نرخ بهره، فروش اوراق دولتی، نرخ ارز، لایحه بودجه و کسری‌های پیش‌رو شفاف‌تر شوند، می‌توان چشم‌انداز روشنی برای بازار سرمایه در نظر گرفت. تمامی این موارد هر کدام اثر قابل توجهی بر بازار سرمایه دارند. به فرض بهبود هر کدام از عوامل گفته شده و ثابت ماندن سایر عوامل هم، می‌توان افق روشنی برای بازار سرمایه تصور کرد.
- انتخابات ریاست جمهوری و به ثمر رسیدن مذاکرات برجام چه زمانی بازار را متاثر خواهد کرد؟
اگر انتخابات ریاست جمهوری در جهت حل اختلاف قوا و یکپارچه شدن حرکت دولت و قوه مقننه باشد، ریسک داخلی بازار بعد از انتخابات کاهش قابل توجهی خواهد داشت، اما اگر بعد از انتخابات انرژی دولت صرف مواجهه با قوای دیگر شود، بازار همچنان به رکود خود ادامه خواهد داد. در مورد مذاکرات برجام نیز باید توجه داشت که بازار درصورتی نسبت به آن واکنش مثبت نشان خواهد داد که طرفین توافق، زمینه‌های ورود شرکت‌های خود در زمینه‌های صنعتی، ورود تجهیزات، خودروسازی و همچنین رفع عملی موانع انتقال پول به کشور را فراهم ساخته باشند.
- آیا ممکن است با نزدیک شدن به انتخابات شاهد تکرار صعود شاخص بورس مانند سال گذشته باشیم؟
در حال حاضر بازار اوراق بهادار ما بازار ارزنده‌ای تلقی میشود و انتظار صعود در حد ۲۰ درصد برای کلیت بازار تا قبل از انتخابات، انتظار معقول و به‌جایی است. انتظار بیش از ۲۰ تا ۳۰ درصد، با توجه به شرایط عمومی بازار و ابهامات پیش‌رو کمی دور از انتظار است مگر اینکه حاکمیت یا جناح‌های دخیل از طریق شرکت‌های زیرمجموعه و تزریق نقدینگی قابل قبول بتوانند اتفاق دیگری را رقم بزنند.
- در خصوص برنامه‌های پیش‌روی بورسیران و اقدامات خود در یک سال اخیر توضیح دهید.
شرکت کارگزاری بورسیران با توجه به توسعه بازار سرمایه ایران، قصد دارد به صورت مستمر افزایش سرمایه انجام داده و از این طریق بتواند سهم بازار خود را افزایش دهد. با توجه به اینکه ضریب نفوذ بورس در بین مردم زیاد شده است، مدیران شرکت بر این باور هستند که آموزش افراد تازه‌کار و توانمند کردن فعالان بازار می‌تواند بازار سرمایه را به سمت حرفه ای بودن پیش ببرد و در همین راستا آکادمی بورسیران راه اندازی شده است و امیدواریم در این میان از اساتید مجرب نیز بتوانیم استفاده کنیم. در شرایط فعلی اهمیت فضای دیجیتال و فضای مجازی هر روز بیشتر میشود، به طوری که نسل‌های جدید بیشتر در این فضا فعال هستند. در راستای بهره بردن از این فرصت، کارگزاری بورسیران تصمیم دارد به صورت جدی‌تری در حوزه سوشال مدیا فعالیت کرده و تمرکز اصلی آن در دیجیتال مارکتینگ برای افزایش مشتریان کارگزاری باشد.
این کارگزاری در تلاش است تا با ارائه تحلیل‌ها و مشاوره‌های مفید به مشتریان و سرمایه‌گذاران خدماتی را ارائه دهد که بتوانند سود بالاتری را با آرامش بیشتری کسب کنند. در همین راستا استفاده از افراد و فعالان خبره و دانشگاهی از دیگر اولویت‌های کارگزاری است تا بتواند به صورت علمی و با تحلیل به مشتریان خود خدمات بدهد. مدیران کارگزاری بر این باور هستند که در کنار بازار سهام، می‌توان با راه‌اندازی بورس کالا خدمت جدیدی از سمت این شرکت به مشتریان عرضه کرد تا هم با تنوع مشتریان شرکت، خود شرکت منتفع شود و هم با رقابت در این بازار بتوان خدمات با کیفیت بالاتری را به فعالان بورس کالا ارائه کرد. اقبال عمومی به بورس باعث شده تا کارگزاری بورسیران به توسعه شعب روی آورده و در یک سال اخیر، ۱۵ شعبه در سراسر ایران راه‌اندازی کند که ۵ شعبه در تهران و ۱۰ شعبه در شهرهای غیر تهران و مراکز استان‌ها واقع شده است. البته این کارگزاری در نظر دارد که در یک سال آتی شعب خود را در همه استان‌ها و مراکز استان‌ها راه‌اندازی و تقویت کند. در کنار شعب فیزیکی، تمرکز ما روی شعب دیجیتال نیز خواهد بود و سعی خواهیم کرد در این حوزه نیز نوآوری‌هایی را ارائه دهیم.
- هفته نامه اطلاعات بورس شماره ۴۰۲
نظر شما