بازارسرمایه ایران در حالگذار از سیستم سنتی به سیستم هوشمند است. ارکان بازارسرمایه به زیرساختها و سیستمهای معاملات الگوریتمی نیازمندند تا بتوانند از فرصتهای زودگذر و آربیتراژی نیازمند سرعت عمل بالا در شناسایی و اجرا بهترین زمان تصمیم استفاده کنند و طراحی سیستمهای هوشمند جهت کسب چنین بازدههایی ضروری است، اما آنچه اهمیت دارد اینکه باید از طریق فرهنگسازی به فراگیر شدن ابزارهایی از این دست کمک کنیم.
به طور کلی، هر نوع معامله خودکار و نیمه خودکار فارغ از تعداد دستورهای ارسالی به سامانه معاملاتی، معامله الگوریتمی محسوب میشود. صرفهجویی در زمان، کاهش تخلفات در بازار، کنترل احساسات در مدیریت معاملات، کاهش هزینه، اجرای استراتژیهای معاملاتی پیچیده و امکان بکتست یا پیشآزمایی مزایای معاملات الگوریتمی است البته انتقاداتی هم وجود دارد مثل اینکه واکنش انسانها نسبت به اطلاعات، تاثیر بسیار زیادی بر بازارها میگذارد. همه این اطلاعات را نمیتوان بهطور سیستماتیک شناسایی و درک کرد. همچنین، فرآیندی که افراد مختلف اطلاعات را تحلیل میکنند نیز لزوما نمیتواند سیستماتیک باشد. آیا باید اخراج CEO یک شرکت را یک خبر خوب تلقی کنیم یا یک خبر بد؟ ممکن است معاملهگری تصور کند که این اخراج، نشاندهنده بیثباتی در بالاترین سطح شرکت بوده و در نتیجه، یک خبر فاجعهبار است و معاملهگر دیگری معتقد باشد که این تصمیم درستی بوده و تسلط هیأتمدیره بر امور شرکت را نشان میدهد. البته، در بهترین حالت، مدلهای ریاضی میتوانند دنیای واقعی را شبیهسازی کنند.
در نتیجه، انتظار نداریم که مدلهای الگوریتمی بدوننقص باشند. همچنین گفته میشود معاملات الگوریتمی موجب تشدید نوسانات بازار میشود. این انتقاد تا حدی درست است و مدیران در معرض نوعی ریسک مدلسازی هستند که علت آن، مطرح کردن سوالات نادرست و استفاده از تکنیکهای غلط است. معاملهگران الگوریتمی نمیتوانند رویدادهای غیرمعمول یا تغییرات ناگهانی در بازار را مدیریت کنند شاید این معتبرترین انتقادی باشد که به معاملات الگوریتمی وارد شده است. معاملهگران الگوریتمی برای پیشبینی آینده، متکی بر دادههای تاریخی هستند. به همین دلیل، این احتمال وجود دارد که در زمانهایی که تغییرات سریع و قابلتوجهی در رفتار بازار رخ دهد، آنها آسیب ببینند.
- مجید عبدالحمیدی - کارشناس بازار سرمایه
نظر شما