به گزارش صدای بورس بحران مالی ایجادشده در سال ۱۳۹۹ در بازار بورس اوراق بهادار تهران تجربه‌ای متفاوت در تاریخ بازار سرمایه ایران بود. با گذشت بیش از دو سال از آغاز روند نزولی، با وجود فرازونشیب‌های بسیار، تا همین ده روز پیش شاهد خروج پول حقیقی از بازار بودیم و با آن که اکنون بازار روند معکوس به خود گرفته، اما برخی کارشناسان روند مثبت را همیشگی نمی دانند و معتقدند این روند نیازمند تقویت بسیاری فاکترها است، وگرنه دیر یا زود بازار به روال گذشته خود بازمی گردد.
این در حالی است که ارزندگی برخی سهام موجود در بازار و شرایط مناسب بنیادی در برخی صنایع این شائبه را در اذهان کارشناسان بازار سرمایه ایجاد کرده که خروج بی‌رویه پول از بازار سهام (همانند ورود بی‌رویه پول در سال ۱۳۹۹) می‌تواند ناشی سویه‌های رفتاری سرمایه‌گذاران باشد. در حال حاضر با توجه به روند فرسایشی بازار به‌خصوص در یک سال گذشته شرایط به‌گونه‌ای رقم خورده که به نظر می‌رسد با توجه به تفکرات حاکم بر اکثریت بازار، ظرف زمانی و قیمتی اصلاح شاخص کل و هم‌وزن به پایان راه خود نزدیک شده و راه برای نوسانات صعودی در پاییز هموارتر است. نکته قابل‌توجه این‌که این مهم زمانی به وقوع می‌پیوندد که در خصوص شرایط اقتصاد کلان و اوضاع سیاسی کشور و همچنین شرایط بنیادی مختص صنایع مختلف چشم‌انداز مثبتی وجود داشته باشد.
یکی از موضوعاتی که به طور سنتی در میان معامله‌گران بازار موردتوجه واقع میشود حجم معاملات است، به طوری که شروع و پایان روندها معمولاً با حجم معاملاتی قابل‌ملاحظه‌ای همراه است. صنعت خودرو در سال جاری با توجه به حجم‌های مشکوک در مقاطع مختلف زمانی موردتوجه اهالی بازار سرمایه قرار گرفته است، این در حالی است که اخبار مرتبط با این صنعت از حذف قیمت‌گذاری دستوری و توقف فروش محصولات با حاشیه زیان تا فروش خودرو در بورس کالا و طرح‌های مختلف پیشنهادی در خصوص سامان‌دهی این صنعت، گروه خودروسازی را بارها بر سر زبان‌ها آورده است.
شرایط مناسب تکنیکالی از یک سو و فاصله بسیار زیاد از سقف قیمتی خود از سوی دیگر موجب شده تا صنعت مذکور را بتوان جزو صنایع با پتانسیل بالا به منظور پیشروی فراتر از سایر صنایع در صورت تغییر روند کلی بازار دانست. موضوع بااهمیت دیگر در خصوص این صنعت مسائل مرتبط با مذاکرات هسته‌ای و توافق برجام بوده که همواره تأثیر بسزایی بر صنعت خودروسازی داشته است. اگر مسائل سیاسی و موضوعات مرتبط با برجام را به عنوان یک فاکتور اصلی و تأثیرگذار بر بازار سرمایه در نظر بگیریم، عدم وقوع توافق هسته‌ای می‌تواند رشد نرخ ارز را در پی داشته باشد، عاملی که می‌تواند به عنوان یکی از اثرگذارترین موضوعات همواره مدنظر قرار گیرد. صنعت محصولات شیمیایی از این حیث می‌تواند موردتوجه قرار گرفته و همانند گذشته نخستین گروه پیشرو در بازار (متأثر از نرخ ارز) باشد. نمودار مربوطه صنعت محصولات شیمیایی و نرخ دلار در بازار آزاد را با یکدیگر مقایسه می‌کند. همان‌طور که از نمودار مربوطه قابل استنباط است تمامی نوسانات دلار و محصولات شیمیایی با چند گام تأخیر بر یکدیگر منطبق می‌شوند.
در خصوص ظرفیت‌های گروه محصولات شیمیایی علاوه بر موضوعات فوق‌الذکر می‌توان به بحث قیمت‌های جهانی اشاره کرد. رشد شدید نرخ‌های جهانی محصولات این گروه در دوران کرونا باعث شد تا صنعت محصولات شیمیایی در دوران اصلاح شدید بازار سرمایه، در چند بازه زمانی راهی متفاوت در پیش گیرد، بااین‌حال سیاست‌های انقباضی اعمال‌شده از سوی بانک‌های مرکزی کشورهای مختلف در شرایط فروکش کردن پاندمی کرونا در چند ماه اخیر باعث شده تا شاهد ریزش شدید نرخ‌های جهانی و به‌تبع آن اصلاح در گروه محصولات شیمیایی باشیم؛ اما در حال حاضر با توجه به شدت افزایش نرخ بهره به صورت بی‌سابقه توسط نهادهای مالی تأثیرگذار بین‌المللی می‌توان مترصد بود تا شاهد تغییر سیاست‌های مذکور و به دنبال آن تغییر روند نرخ‌های جهانی باشیم که می‌تواند چشم‌انداز سودآوری شرکت‌های فعال در صنعت محصولات شیمیایی را دچار تحولات اساسی کند.
درهرحال شرایط دو سال اخیر حاکم بر بازار سرمایه باعث شده تا اکثریت فعالان بازار صندوق‌های درآمد ثابت را نسبت به سرمایه‌گذاری در سهام در اولویت نخست قرار دهند. تغییر روند فعلی و پذیرش ریسک نمی‌تواند به یک‌باره رخ دهد و یکی از مسائل تعدیل‌کننده ریسک همواره تشکیل سبد سرمایه‌گذاری مناسب است، سبدی که متنوع‌سازی مناسبی در آن صورت‌گرفته باشد و ریسک غیرسیستماتیک را به طور کامل حذف کند. با توجه به مطالب عنوان‌شده می‌توان دریافت که تغییر شرایط فعلی بازار بورس به عوامل متعدد سیاسی و اقتصاد کلان مربوط بوده که همواره پیش‌بینی آن با مشکلات جدی همراه است. از یک‌سو در صورت وقوع توافق هسته‌ای توجه به گروه خودروسازی افزایش می‌یابد و موجب رکود و حتی اصلاح در بازار ارز خواهد شد و از سوی دیگر عدم توافق می‌تواند نتایج معکوس در پی داشته باشد. به این ترتیب در درجه اول تشکیل سبدی متشکل از سهام دو گروه مورد بررسی می‌تواند ریسک را به عنوان مهم‌ترین عامل کنترل کرده و در شرایط کنونی برای سرمایه‌گذارانی که به بازده‌های بدون ریسک عادت کرده‌اند مفید واقع شود، سپس با گذر زمان و مشخص شدن شرایط سیاسی و اقتصادی وزن سهام مختلف موجود در سبد را تعدیل کرده و مورد بازبینی قرار داد.
محمدعلی حبیبی -تحلیلگر بازارسرمایه
منبع: شماره ۱۳۱ ماهنامه بازار و سرمایه
نظر شما