شر سامانه یکپارچه خودرو از سر بازار کم شد

به گزارش صدای بورس، هفته قبل در پی نهایی شدن قیمت محصول تازه گروه صنعتی ایران‌خودرو (ری‌را)، این گروه صنعتی اعلام کرد به منظور تسهیل خرید مصرف‌کنندگان واقعی، بخشی از ظرفیت تولید شش محصول خود شامل ری‌را، پژو ۲۰۷ دستی، تارا، راناپلاس، سورن‌پلاس وهایما را تا پایان سال ۱۴۰۳ به صورت طرح پیش‌فروش و فروش فوق‌العاده و طبق اولویت‌بندی و در چارچوب مصوبات شورای رقابت و دستورالعمل تنظیم بازار خودروی سواری، عرضه کند.

این تصمیم ایران خودرو را برخی به منزله حذف عرضه خودرو از کانال سامانه یکپارچه تعبیر کرده و معتقدند عمر این سامانه به پایان رسیده است؛ سامانه ای که در سه سال گذشته مشکلات متعددی برای بازار خودروی کشور به وجود آورد و سپس حجم زیادی از تعهدات را برای خودروسازان ایجاد کرد و خریداران را در برابر یک دنیای مبهم قرار داد که در آن نه خودرویی که قرار است خریداری کند مشخص بود و نه قیمت آن و خودروساز نیز در برابر مشتری نه تعهدی داشت و نه الزامی.
هرچند این سامانه در درجه اول قرار بود قیمت‌ها را در بازار به تعادل برساند و در نهایت حذف قیمت‌گذاری دستوری را محقق سازد اما حالا بعد از سه سال معلوم شده که هیچ راهی به این هدف نبرده است. این سامانه همینطور قرار بود معاملات را شفاف‌کند، اما باز هم موفق عمل نکرد و اتفاقا یکی از بدترین مسیرها را جلوی پای خریداران قرار داد که در آن ناگهان خودروی خریداری با قیمتی بالاتر به خودرویی دیگر تبدیل می‌شد. با وجود تمام این مشکلات، مشخص نیست که وزارت صمت چرا اصرار بر اجرای طرح‌های فروش در این بستر را داشت و چه کسانی از این بستر فراهم‌شده سود می‌بردند؟
حالا در اولین روزهای کاری دولت چهاردهم حذف سامانه یکپارچه استارت خورده که نویدبخش شرایط مناسب تری برای خریداران است تا لااقل از سرگردانی در سامانه خلاص شوند.
بر اساس اطلاعیه ایران خودرو به منظور تسهیل خرید مصرف‌کنندگان واقعی خودرو، این شرکت بخشی از ظرفیت تولیدات خود تا پایان سال ۱۴۰۳ را به صورت طرح پیش فروش و فوق‌العاده طی اولویت‌بندی و در چارچوب مصوبات شورای رقابت و دستورالعمل تنظیم بازار خودروی سواری، عرضه خواهد کرد. این فراخوان شامل متقاضیان عادی، مشمولان طرح حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و مشمولان طرح جایگزینی خودروهای فرسوده است.
فرایندهای این عرضه طی دو مرحله خواهد بود:
مرحله اول وکالتی کردن حساب و مسدود کردن مبلغ تعیین شده (مختص متقاضیان عادی) و ثبت درخواست شرکت در اولویت بندی است.
مرحله دوم پس از تعیین اولویت‌ها و مشخص شدن متقاضیان واجد شرایط است که این مرحله با فراخوان شرکت ایران‌خودرو برای انعقاد قرارداد و واریز وجه آغاز می‌شود.
براساس ضوابط باید تا سقف ۵۰ درصد قیمت خودرو در حساب بانکی متقاضی تا زمان انجام و اعلام اولویت‌بندی مسدود شود. بر این اساس مبلغ مسدودی در این طرح ۲۳۰میلیون تومان در نظر گرفته شده است. (الزام به وکالتی کردن و مسدودی حساب فقط برای متقاضیان عادی است.)
الف- مبلغ اعلامی در این اطلاعیه در حساب متقاضی به درخواست خود به صورت اینترنتی یا حضوری در بانک‌های عامل، به ذی‌نفعی شرکت ایران خودرو مسدود می‌شود. در هر زمان که نیاز باشد متقاضی می‌تواند با اعلام انصراف، مسدودی را رفع و وجه را برداشت کند، لذا شرکت در اولویت‌بندی، منوط به وجود وجه در حساب تا زمان اجرای اولویت‌بندی خواهد بود. پس از اعلام اولویت‌بندی، مسدودی وجه بدون مراجعه به بانک رفع و مبلغ توسط متقاضی قابل برداشت است.
ب- وجوه مسدود شده به هیچ عنوان امکان استفاده توسط شرکت ایران‌خودرو را نداشته و صرفا برای اطمینان از آمادگی خریدار و پیش‌گیری از حضور واسطه گران پیش‌بینی شده است.
ج- پس از اتمام مهلت تعیین شده (به منظور رفاه حال مردم)، در صورتی که تعداد درخواست ثبت شده از ظرفیت عرضه بیش‌تر باشد، اولویت بندی با نظارت دستگاه‌های مرتبط به صورت قرعه‌کشی تعیین و نتایج آن از طریق پیامک و سایت شرکت ایران‌خودرو اطلاع‌رسانی می‌شود. تعداد ظرفیت در نظر گرفته شده برای اولویت‌بندی متقاضیان به میزان بخشی از ظرفیت تولید شرکت ایران‌خودرو تا پایان سال ۱۴۰۳ است.
د- پس از وکالتی کردن حساب و ثبت درخواست خرید خودرو در سایت و پالایش نهایی و اعلام اولویت‌بندی، متقاضیانی که اولویت آن‌ها بالاتر از ظرفیت تولید بوده و در خارج از صف تشکیل شده از اولویت‌های اعلام شده قرار گرفته‌اند، حذف شده و قابلیت ادامه فرایند را نخواهند داشت.
هـ- ثبت درخواست در سامانه، هیچ‌گونه حقی را برای متقاضی برای ثبت‌نام و دریافت خودرو ایجاد نمی‌کند و تعهد شرکت ایران خودرو صرفا پس از اعلام نتایج اولویت‌بندی و ورود متقاضی به مرحله دوم با فراخوان شرکت ایران‌خودرو و قطعی کردن ثبت‌نام، انعقاد قرارداد و واریز وجه به حساب شرکت ایران‌خودرو شکل می‌گیرد.