صندوق‌های رمزارز از کدام قانون پیروی می کنند؟

سرمایه‌گذاری و خرید در کریپتو به دو روش مستقیم و غیرمستقیم انجام می‌شود؛ در سرمایه‌گذاری نوع اول شخص می‌تواند به طور مستقیم رمز ارزهایی را خریداری کرده و یا درخواست دهد تا برای او سبدی تشکیل دهند. در روش غیرمستقیم باید دقت کرد که ماهیتشان با صندوق‌های بورسی متفاوت است و فقط بعضی از این صندوق‌ها شبیه به صندوق‌های بورسی هستند. این صندوق‌ها می‌توانند از نوع صندوق‌های استیکینگ باشند، صندوقی که مردم در پلتفرم‌های دیفای پول و رمز ارز خود را می‌گذارند و سودی دریافت می‌کنند.
صندوق دیگر، صندوق‌های ایندکس هستند که به طور مثال با توجه به مشاوره شخصی ایندکسی را خریداری کرده و تمام آن را با وزنی در سبد خود دارند و به نظر می‌رسد فرد از کل بازار سود می‌برد. صندوق بعدی صندوق‌های فعال هستند مقداری به صندوق‌های بورسی شبیه‌ترند که شخص ترید کرده و سود ترید را تقسیم می‌کند و در دنیا بسیار مرسوم است. نوع دیگر صندوق‌های ETF یا صندوق‌های قابل معامله بورسی هستند که در بورس معامله می‌شوند و می‌تواند تک دارایی بوده و برای مثال فقط از بیت‌کوین تشکیل شده باشد یا مثلاً ایندکس و یا صندوق‌های اکتیو باشد که هر سه نوع هم می‌تواند صندوق ای‌تی‌اف باشد.
در دنیا شرکت‌های بسیار مختلفی روی این موضوع کار می‌کنند و صندوق‌های مختلفی دارند، برای مثال صندوق‌های گری‌اسکیل، آی‌شیر و... و. مثلا حتی سامسونگ نیز صندوق دارد و صندوق‌های مختلفی در دنیا در این زمینه وجود دارد که برخی بورسی و بعضی هم غیربورسی هستند. باید دقت کرد که در این بازار می‌توان صندوق بلاکچین به صورت توکن جدید تعریف و آن توکن را به مردم عرضه کرد ضمن اینکه بسیار متنوع تر از بازارهای معمولی است. حال اینکه هر کدام از طرفین برای اعتمادسازی چه می‌کنند بحث دیگری است.
فعلاً در ایران قانون مشخصی برای این کار نداریم که مشخصا اعلام کند که برای چنین موضوعی شخصی مسئول باشد و بر آن نظارت کند زیرا روی کل موضوع هنوز اختلاف نظر زیادی وجود دارد که اصلاً ماهیت این صندوق‌ها چیست و کدام نهاد باید ناظر باشد.
اما برای صندوق‌های ETF قاعدتاً سازمان بورس و اوراق بهادار باید مجوز دهد تا این صندوق‌ها در بورس قابل معامله باشند و تاکنون بارها شرکت‌های مختلفی درخواست ایجاد آن را به سندباکس بورس ایران داده‌اند که ای‌تی‌اف مثلاً فقط بیت‌کوین یا ایندکسی از رمزارزها ایجاد شود تا بورسی‌ها بتوانند آن را خرید و فروش کنند و این صندوق‌ها زیر نظر سازمان بورس قرار گیرند. ولی سایر صندوق‌ها درواقع بیشتر قراردادهای دو جانبه هستند و شاید صندوق به مفهوم سنتی کلمه نباشد و قراردادهای دوجانبه‌ای می‌نویسند که در آن قراردادها معمولاً سفته‌ یا چک برای اعتماد رد و بدل می‌شود و راه‌های مختلف اعتمادسازی وجود دارد.
شرکت‌هایی هم در ایران هستند که این کار را انجام و مطابق قراردادهای دوجانبه این کار انجام می‌شود به همین دلیل مردم باید قرارداد را با دقت بالایی بخوانند و بدانند که چه کاری انجام می‌دهند. همچنین به نظر می‌رسد این کار بهتر است تا اینکه مردم خودشان با داده‌هایی که در اینستاگرام از اینفلوئنسرها می‌گیرند و داده‌های هیجانی خرید و فروش کنند و این روش معقول‌تر است. افرادی که در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کردند در سال‌های گذشته داراییشان بسیار بهتر مدیریت شده تا کسانی که خودشان سرمایه‌گذاری کرده‌ و معمولاً تحت تاثیر هیجانات مختلف بازار قرار گرفته‌اند.

• کاوه مشتاق - مدیر عامل انجمن بلاکچین

• شماره ۵۶۹ هفته نامه اطلاعات بورس