پلتفرم‌های طلا باید مجوز شورای عالی بورس را بگیرند

به گزارش صدای بورس، سید جواد جهرمی، مدیرعامل بورس کالای ایران در نشست خبری صبح امروز، در پاسخ به سوال خبرنگار صدای بورس، درخصوص فعالیت پلتفرم‌های آنلاین فروش طلا، گفت: فعالیتی که هم اکنون پلتفرم‌های آنلاین فروش طلا انجام می‌دهند، مصداق صدور اوراق بهادار طلااست و مطابق با قانون هر فعالیتی در این زمینه باید در بورس و بازار سرمایه انجام شود.

جهرمی همچنین در خصوص اینکه چرا بورس کالا، فعالیت در حوزه شمش طلا را انتخاب کرده و در بستر خرید و فروش طلای آب شده تاکنون فعالیتی نداشته است، توضیح داد: قبل از راه‌اندازی بازار گواهی سپرده شمش طلا، موضوع ورود به این بازار را به مدت دو سال بررسی کردیم. در خصوص اینکه چرا وارد حوزه طلای آب شده نشدیم و شمش را انتخاب کردیم، عمدتا، نبود استاندارد برای طلای آب شده و عدم پذیرش آن از سوی سازمان استاندارد بود. مضاف بر اینکه برای تامین آن نیز با مشکل مواجه بودیم.

وی با تاکید بر اینکه همه آن چیزی که در بازار طلا برای سرمایه گذاری مورد نیاز است از طریق گواهی سپرده شمش طلا برای سرمایه‌گذاران قابل دسترسی است، خاطرنشان کرد: در همه زمینه‌ها اعم از مباحث سامانه ای، نگه داری، عیارسنجی، بیمه شمش ها و...سرمایه‌گذاری در گواهی سپرده شمش طلا، سرمایه‌گذاری ایمن و مورد تاییدی برای سرمایه‌گذاران است. بنابراین، به مردم پیشنهاد می کنم از بازار گواهی سپرده شمش طلا که در بستر رسمی و مورد تایید حاکمیت راه اندازی شده، استفاده کنند.

جهرمی با یادآوری این نکته که پلتفرم‌های آنلاین فروش طلا که با سرمایه ۵۰ هزار تومانی می‌توان اقدام به ورود به آن‌ها کرد، عملا معاملات اوراق بهادار هستند، گفت: هم‌اکنون و به دلیل طی فرآیندهای نظارتی قانونی، صدور مجوز برای این پلتفرم ها که پیشتر از طریق وزارت صمت،انجام می‌شد، متوقف شده است.براساس ماده ۲۴ بند ۱ قانون بورس اوراق بهادار، هر چیزی که اوراق بهادار مبتنی بر طلا است باید در بازار سرمایه و بورس کالا معامله شود. بنابراین با توجه به اینکه پلتفرم‌های طلا رسماً اوراق بهادار را به فروش می‌رسانند، باید از شورای عالی بورس مجوز بگیرند.

وی افزود: ابزار ما هم قانون است، براساس قانون، صدور اوراق بهادار خارج از بورس و ضوابط بورس جرم است.پلتفرم های طلا نیز تنها مجاز به فروش مصنوع طلا هستند و اوراق بهادار شدن کالا خارج از بورس ممنوع است.

مدیرعامل بورس کالای ایران، تصریح کرد: امیدواریم ظرف هفته‌های آینده مراجع ذی ربط، در این زمینه تصمیم‌گیری کنند. اما آن چیزی که به ما به عنوان متولیان و مسئولان بازار سرمایه مربوط است آن است که اوراق بهادار مبتنی بر طلا صرفا باید از بستر بازار سرمایه و بورس، عرضه و معامله شود.

برنامه بورس کالا برای معاملات ۲۴ ساعته

وی همچنین در خصوص اینکه بورس کالا برای ۲۴ ساعته شدن فعالیت‌های این بورس برنامه‌ای در دست اقدام دارد یا خیر، خاطرنشان کرد:۲۴ ساعته شدن معاملات هم در دست بررسی است؛ اما این اقدام نیازمند زیرساخت‌های خاصی است و بعد از انجام جمع بندی‌ها در صورت نیاز می توان ۲۴ ساعته شدن را انجام داد.

جهرمی گفت:ساعت معاملات بازار را گام به گام افزایش می دهیم و بازارهای بورس کالا از همان ابتدا ۲۴ ساعته نخواهد شد. اما در گام اول، توسعه ساعات معاملات صندوق‌ها از جمله صندوق‌های طلا در دستور کار است.

وی تاکید کرد: همه این ها نیازمند مطالعات و اقدامات کارشناسی و طرح در فضای کارشناسی است. هر چیزی نهایی شد در همان زمان اعلام می شود و این سیاست بورس کالاست. در بازار طلا چالش‌های زیادی داشتیم، اگر از روز اول قرار بود این چالش ها مطرح شود شاید هیچ گاه به چنین نقطه ای نمی رسیدیم و صندوق های طلا موفق نمی شدند.

بازدهی ۱۰۰ درصدی صندوق‌های طلا

مدیرعامل بورس کالای ایران با بیان اینکه در ابتدای سال برای رسیدن سهم بازار مالی بورس کالا به ۲۰ درصد از ارزش کل معاملات، هدف گذاری کرده بودیم، گفت: سهم بازار مالی و مشتقه تا ۱۹ بهمن ماه از ۲۱ درصد ارزش کل معاملات فراتر رفته است که این روند رو به رشد ادامه دارد؛ ارزش این معاملات از ۱۴۲ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۲ به بیش از ۴۲۰ هزار میلیارد تومان رسیده است.

جهرمی در این نشست همچنین در خصوص عملکرد بورس کالای ایران افزود: آینده بورس کالا براساس کالاهای فیزیکی است و بیشتر کالاها در این بورس وجود دارد. مسیر بعدی ما توسعه این بازار است. در سال جاری، معاملات گواهی سپرده شمش نقره را در بورس کالا اضافه کردیم. رویکرد ما توسعه بازارهای مالی خواهد بود.

وی در خصوص بازار فلزات گرانبها در بورس کالای ایران اظهار کرد: ارزش شمش و سکه طلای موجود در خزانه‌های تحت نظارت بورس کالا معادل ۱.۹ میلیارد دلار است که از این میزان ۱.۴میلیارد دلار شمش و ۰/۵ میلیارد دلار سکه طلا است. ارزش کل دارایی‌های صندوق‌های طلا حدود ۱۲۰ هزار میلیارد تومان است و متوسط بازدهی صندوق‌های طلا در یک سال اخیر ۱۰۰ درصد بوده است. بیش از ۷۰۰ هزار نفر نیز تعداد مشارکت کنندگان در بازار بوده است.

جهرمی در خصوص آمار معاملات شمش طلا از ابتدا تاکنون اعلام کرد: از ابتدای راه‌اندازی این بازار، حجم معاملات شمش طلا در بورس کالا معادل ۱۶هزار و۱۰۹ کیلوگرم و حجم معاملات نیز براساس وزن سکه تمام بهار آزادی برابر با ۲میلیون و ۱۸۹ هزار و ۹۳ سکه تمام بهار بوده است. همچنین ارزش معاملات نیز برابر با ۸۳.۲هزار میلیارد تومان و رکورد معاملات ماهانه مربوط به آذرماه ۱۴۰۳ با ثبت ۲هزار و۷ کیلوگرم شمش طلا بوده است. ۳۵۹ قطعه شمش طلا نیز تاکنون به مردم تحویل شده که موجب اعتماد عمومی است.

آمار معاملات گواهی شمش نقره

مدیرعامل بورس کالای ایران همچنین در خصوص آمار معاملات گواهی سپرده شمش نقره از ابتدای راه‌اندازی تاکنون خاطرنشان کرد: از ابتدای راه‌اندازی این بازار از آذرماه امسال نیز تاکنون حجم معاملات شمش نقره بورسی معادل ۷.۵ تن با ارزش ۷۰۰میلیارد تومان بوده است. تعداد ۲۲ عرضه‌کننده در این بازار مشارکت داشته‌اند و حجم شمش سپرده شده به بورس کالا نیز معادل ۹.۳ تن بوده است.

برنامه‌های توسعه‌ای بورس کالا

وی همچنین درباره برنامه‌های تامین مالی بورس کالای ایران برای تنوع بخشی به کالاها و ابزارها و بهبود فرآیندها، خاطرنشان کرد:تامین مالی معادن فلزات گرانبها با انتشار اوراق سلف موازی استاندارد، توسعه زیرساخت ورود کدهای PRX(سبدگردان) به بازار مشتقه، توسعه تامین مالی بر پایه انتشار اوراق خرید دین کالایی و راه‌اندازی صندوق‌های چندکالایی بخشی از برنامه‌های توسعه‌ای بورس کالای ایران است.

جهرمی افزود: همچنین، درخواست‌هایی از فعالان بازار برای تسهیل شرایط ورود و خروج پول به دلیل مشکلاتی که در این زمینه با آن مواجه‌اند وجود دارد که برای این امر، ارتقا زیرساخت معاملات و تسویه قراردادهای مشتقه در دستور کار است. تلاش داریم این برنامه را ابتدای سال آینده محقق کنیم و از این طریق به افزایش عمق بازار کمک کنیم.

مدیرعامل بورس کالا همچنین از راه‌اندازی معاملات حق‌امتیاز به منظور صدور مجوز واردات خودرو براساس قانون بودجه و مجوز معادن خبر داد و گفت: توسعه دارایی‌های پایه بازارهای مالی و مشتقه همچون سرب، روی، مس، پلاتین،خودرو و سایر محصولات صنعتی و معدنی نیز در دستور کار است. از سوی دیگر برنامه راه‌اندازی بازار توکن به پشتوانه گواهی سپرده کالایی با امکان تامین مالی تولیدکنندگان در بستر بلاکچین دنبال می‌شود.

برنامه صدور گواهی سپرده خودرو

مدیرعامل بورس کالای ایران اعلام کرد: برای تنظیم بازار و قیمت ها در بازار خودرو، صدور گواهی سپرده خودرو در دستور کار است. امیدواریم این اقدام هم به صنعت خودرو، هم به بازار و هم خودروسازان کمک کند.این اوراق برای پاسخ گویی به نیاز سرمایه گذاری در بازار خودرو صادر می‌شود واز مالیات نیز معاف است.

او همچنین از آمادگی بورس کالا برای ورود سایر خودروها به بازار سرمایه اعلام آمادگی کرد و افزود: آمادگی داریم براساس مقررات بازار سرمایه این بازار را در بورس کالا توسعه دهیم و این موضوع به آمادگی شرکت‌های خودروساز و درخواست‌های آن‌ها نیز بستگی دارد.

راهکار بورس کالا برای تعطیلات پیش‌بینی‌ نشده

وی همچنین با اشاره به زیان تعطیلات پیش‌بینی نشده برای فعالان بورس کالا، گفت:در زمانی که روزهایی از سال به صورت پیش‌بینی نشده تعطیل می شود، قرارداد یا وارد جریمه می شود یا فسخ می شود. توضیح آنکه تعهدات مربوط به برخی قراردادها از سوی شعب کشیک انجام نمی شود و فقط باید از سوی شعبه اصلی انجام شود. این تعطیلات موجب جریمه مشتریان می شود بدون اینکه تقصیری داشته باشند. در واقع، یک تعطیلی ساده آسیب‌های بسیاری را برای خریدار ایجاد می کند.

جهرمی افزود: درخواست ما این است که در چنین مواردی یا تمام شعب بانک‌ها تعطیل نشوند یا این مجوز به بورس کالا داده شود تا در موارد فورس ماژور بتوانیم مدیریت کنیم و بازه‌های زمانی مربوط به قراردادها، با اختیار مدیرعامل بورس کالا افزایش پیدا کند. در برخی موارد دیده می‌شود که روزانه معادل هزار میلیارد تومان قرارداد باز داریم که اگر به فسخ برسد، هم مردم و هم تولیدکننده ها ضرر و زیان بسیاری متحمل می‌شوند.

فروش بورسی شمش‌های گرمی از سال آینده

مدیرعامل بورس کالای ایران همچنین اعلام کرد: درخواست داده ایم این امکان ایجاد شود که معادل طلاهایی که در دست مردم است گواهی سپرده صادر شود و همچنین از سال آینده برنامه فروش شمش‌های گرمی را در بورس کالا در دستور کار داریم.

وی همچنین راه‌اندازی بازار اجاره طلای بورسی به فعالان صنف را از دیگر برنامه‌های بورس کالا برای سال آینده عنوان کرد و در این زمینه گفت: در حال حاضر، ۱۶ تن طلا در خزانه بورس کالا موجود است. در دست بررسی است تا قرارداد اجاره بین دارندگان شمش طلا و صنف طلا و فعالان بخش طلا منعقد شود و این طلاها به سمت تولید برود. در واقع، کسی که دارنده گواهی طلاست هم از سود گواهی بهره مند شود و هم از اجاره طلا. این پیشنهاد هم‌اکنون در حال بررسی در کمیته فقهی بورس است و جزو مواردی است که می تواند در آینده اجرا شود.

آمادگی بورس کالا برای ورود به حوزه کشاورزی

جهرمی از آمادگی بورس کالا برای ورود به حوزه کشاورزی و عرضه گواهی سپرده محصولات کشاورزی در این بورس خبر داد. به گفته وی، در حوزه کشاورزی باید وزارتخانه های مربوطه اعلام امادگی کنند تا بورس کالا بتواند به این حوزه ورود کند. به تازگی درباره گواهی سپرده گندم نیز صحبت‌هایی شده است.

رد خالی فروشی طلا در بورس کالا

مدیرعامل بورس کالای ایران در پاسخ به سوال خبرنگاری مبنی بر وجود برخی ادعاها درباره خالی فروشی طلا در بورس کالا نیز گفت:همه شمش هایی که وارد بورس کالا می شود به لحاظ اصالت وعیار شمش، تست می‌شود، وارد انبار شده و گواهی می شود و خالی فروشی در بورس کالا نداریم.

وی همچنین در خصوص تاثیر نرخ ارز بر معاملات بورس کالا و میزان رقابت، اعلام کرد: باید گفت بورس کالا نوعی پلتفرم و دماسنج معاملات است که خروجی آن از طریق سیاست گذارمی تواند تحلیل شود. تاکید داریم که سیاست مداخله مستقیم سیاست مناسبی نیست و آثار بدی بر اقتصاد دارد. آنچه در تابلوی معاملات رخ می دهد ناشی از شرایط بازار و میزان عرضه و تقاضا و ایفای تعهد و ماندگاری در بازار از سوی فعالان است.

جهرمی تاکید کرد: ممکن است فعالان بازار براساس مصالح خود با هر نرخی اقدام به معامله کنند. ما در این زمینه مداخله ای نداریم.

مدیرعامل بورس کالای ایران همچنین در پاسخ به سوالی درباره فرآیند مهندسی قیمت در بورس کالا، تصریح کرد: آنچه در برخی موارد تحت عنوان ابطال بخشی از معاملات در بورس کالا انجام می‌شود را نمی‌توان مهندسی قیمت نامید. در برخی موارد معامله ای را ابطال می کنیم با این گمان که شاید قیمت صحیح نباشد.

وی ادامه داد: مهمترین ماموریت بورس کالا آن است که عرضه صحیح باشد که عرضه کننده به واسطه کمبود عرضه نتواند با قیمت غیرواقعی و بالا اقدام به فروش کند. در واقع معتقدیم عرضه باید به گونه ای انجام شود که از ناحیه عرضه کننده کشف قیمت دچار اختلال نشود. در بورس کالا در نهایت تعادل بین سمت عرضه و تقاضا به صورت همزمان مورد توجه و تمرکز ماست و آنچه مهم است آن است که بتوان به گونه ای مدیریت کرد که از برآیند عرضه و تقاضا قیمت مناسبی شکل گرفته و معامله با آن انجام شود.

بازار هوشمند است

جهرمی با بیان اینکه نکته مهمی که در بورس کالا و بازار سرمایه به آن رسیده ایم این است که بازار خیلی هوشمند است، افزود:بازار کار می کند و کسی نمی توان جلوی آن بایستد، اگر کسی فکر کند می تواند جلوی بازار بایستد در نهایت بازار از روی او عبور می کند و نتایج زیان باری برای بازار، مردم و اقتصاد به باز می‌آورد. مدیریت صحیح مهم ترین کاری است که باید انجام شود.

وی گفت: در حوزه گواهی‌های سپرده نیز نگاه حاکم در تیم اقتصادی دولت، نگاه بازار و آن چیزی است که در واقعیت عرضه و تقاضا صورت می گیرد. یکی از مهم ترین چالش های ما نیز در حوزه سهمیه بندی‌هاست، برای اقتصاد پویا باید از این سهمیه بندی‌ها عبور کنیم. اتفاقی که در بازار گواهی سپرده نیز دنبال می شود آن است که همه چیز براساس سازوکار بازار انجام شود و هیچ محدودیتی در این زمینه وجود نداشته باشد.

مدیرعامل بورس کالای ایران همچنین درباره وضعیت حاشیه سود فولادی‌ها و نوردکاران نیز گفت: حاشیه سود در این بازار تابعی از عرضه و تقاضا و شرایط تولید است. اگر بخشی از صنعت سود نمی کند یا حاشیه سود پایینی دارد به محدودیت های قیمتی مربوط نمی شود، وقتی میزان عرضه در یک صنعت بیش از تقاضاست و برای تولید با چالش روبه روست، مشخص است که حاشیه سود کاهش می یابد.