تاسیس شرکت‌های تعاونی اعتباری نظام مند شد/ پایانی بر موسسات مالی غیرمجاز

اهم تغییرات در دستورالعمل جدید :

1-به منظور انتظام‌بخشی در نظام پولی و بانکی و پیشگیری از تکرار پیدایش شرکت‌های تعاونی اعتبار نامنضبط و غیرنظام‌مند، تأسیس شرکت‌های تعاونی اعتبار صرفاً در قالب شرکت‌های تعاونی اعتبار کارمندی و یا کارگری پیش‌بینی شده است.

2-به استناد ماده (5) قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل 44 که به موجب آن، مؤسسات مالی و اعتباری و سایر بنگاه‌های واسطه پولی که قبل و بعد از تصویب آن قانون تأسیس شده یا می‌‌شوند، صرفاً در قالب شرکت‌های ‌سهامی ‌‌عام و تعاونی‌ سهامی‌‌ عام مجاز به فعالیت بوده و طبق تبصره (4) ذیل آن، صرفاً شرکت‌های تعاونی اعتبار قرض‌الحسنه‌ای که به امر قرض‌الحسنه مبادرت می‌کنند از شمول آن ماده مستثنی هستند و از طرفی با عنایت به اهداف ایجابی شرکت‌های تعاونی اعتبار که به تأمین نیازهای خُرد مالی اعضاء، معطوف است؛ سپرده‌گیری و اعطای تسهیلات شرکت‌های تعاونی اعتبار، به عقد قرض‌الحسنه محدود شده است.

3-حداقل تعداد اعضای شرکت‌های تعاونی اعتبار کارمندی‏‏‏/ کارگری که از تاریخ لازم‌الاجرا شدن دستورالعمل مزبور تأسیس می‌شوند و فعالیت می‌کنند؛ 50 نفر است.

4-حداقل مبلغ سرمایه برای تأسیس و فعالیت شرکت تعاونی اعتبار تا 50 نفر، 500 میلیون ریال است و به ازای هر نفر عضویت بیشتر مبلغ ده‌میلیون ریال به سرمایه اضافه می شود.

5- فعالیت شرکت‌های تعاونی اعتبار کارمندی‏‏‏/ کارگری صرفاً در فضای اداری دستگاه ذی‌ربط و فعالیت شرکت‌های تعاونی اعتبار صنفی موجود صرفاً در فضای اداری اتحادیه صنف ذی‌ربط امکان‌پذیر است.

6-شرکت‌هایی که پیش از تصویب این دستورالعمل تأسیس شده‌اند، موظفند حداکثر ظرف مدت یک‌سال، شرایط خود را با مفاد این دستورالعمل تطبیق داده و اجازه‌نامه فعالیت از بانک مرکزی دریافت کنند. در غیـر این صـورت، بانـک مرکزی نسبت به توقف فعالیت شرکت‌های فاقد مجوز از طریق مراجع ذی‌صلاح اقدام خواهد کرد.

7-شرکت‌های تعاونی اعتبار کارمندی‏‏‏/ کارگری موجودی که پیش از تصویب این دستورالعمل تأسیس شده‌اند و فعالیت می‌کنند از حیث تعداد اعضاء (موضوع ماده (6) دستورالعمل)، مشمول حکم مزبور در بند فوق نیست.

8- شرکت‌های تعاونی اعتبار صنفی موجود ضمن رعایت مفاد دستورالعمل، صرفاً بدون پذیرش عضو جدید، می‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند.

بنابر این گزارش،پس از تصویب دستورالعمل مذکور، شرکت‌های تعاونی اعتبار به دوگروه شرکت‌های تعاونی‌اعتبار گروه‌های شغلی ‏ که می‌توان از آن به شرکت‌های تعاونی اعتبار کارمندی‏‏/ کارگری یاد کرد‏‏ و شرکت‌های تعاونی‌اعتبار موسوم به آزاد طبقه‌بندی شدند. تطبیق عملکرد شرکت‌های تعاونی اعتبار گروه‌های شغلی با مفاد دستورالعمل یاد شده با سرعت و روند مناسبی انجام پذیرفت.

لیکن فرآیند ساماندهی شرکت‌های تعاونی اعتباری موسوم به آزاد با پیچیدگی‌ها و مشکلات خاصی از جمله مسایل مربوط به انحلال و یا ادغام آن‌ها مواجه شد که علی‌رغم مشکلات و دشواری‌های بسیار، بخش اعظم این فرآیند از سوی بانک مرکزی انجام شد و قاطبه مؤسسات مزبور ساماندهی شدند.

معدود شرکت‌های تعاونی اعتبار موسوم به آزاد باقی‌مانده نیز در حال تکمیل فرآیند‌های ساماندهی هستند. اما با وجود همه اقدامات انجام شده، نیاز بود با رویکردی پیشگیرانه، زمینه پیدایش و شکل‌گیری شرکت‌های تعاونی اعتبار غیرنظام‌مند مشابه آن چه در گذشته موجب ایجاد اخلال در نظام پولی و اعتباری کشور شدند، منتفی شود. لذا این بانک درصدد برآمد مفاد دستورالعمل اجرایی تأسیس، فعالیت و نظارت بر شرکت‌های تعاونی اعتبار را متناسب با اقتضائات و شرایط زمانی و محیطی روزآمد کند.