نمونه‌های موفق صندوق‌های قابل معامله انرژی 

صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) یکی از ابزارهای کلیدی سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی هستند که در صنایع مختلف از جمله انرژی به‌طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند. صندوق‌های انرژی که بر شاخص‌های مهم نفت و گاز یا بازارهای مشتقه متمرکز هستند، نقش پررنگی در جذب سرمایه و تسهیل تحلیل بازارها ایفا می‌کنند. موفقیت این ابزارها در بازارهای بین‌المللی می‌تواند الگویی برای بازار سرمایه ایران باشد چراکه بخش انرژی یکی از ستون‌های اصلی اقتصاد کشور است.
برای مثال صندوق USO، صندوقی است که عملکرد آن با قیمت نفت خام وست تگزاس اینترمدیت همبستگی مستقیم دارد. این صندوق از طریق سرمایه‌گذاری در قراردادهای آتی نفت خام، به سرمایه‌گذاران امکان مشارکت و بهره‌گیری غیرمستقیم از نوسانات قیمت نفت را می‌دهد. ایجاد صندوقی مشابه در ایران می‌تواند به سرمایه‌گذاران داخلی این فرصت را بدهد تا در تحولات بازار جهانی نفت که تأثیر چشمگیری بر اقتصاد کشور دارد، مشارکت کنند. اگرچه این امر با فعال شدن بازار آتی نفت خام در ایران شکل مناسب خود را خواهد داشت. صندوق UNG صندوق موفق دیگری در این حوزه است که بر قراردادهای آتی گاز طبیعی تمرکز دارد. عملکرد این صندوق به‌عنوان شاخصی برای پیش‌بینی روند بازار گاز، برای کشورهای تولیدکننده اهمیت ویژه‌ای دارد. ایران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین دارندگان ذخایر گاز طبیعی در جهان می‌تواند با ایجاد صندوق‌های مشابه، سرمایه‌گذاران داخلی را به مشارکت در بازار گاز ترغیب کرده و شفافیت بیشتری در این بخش ایجاد کند. اگرچه این امر نیازمند بازار نقدی و آتی فعال در کشور است. سومین نمونه موفق در این حوزه صندوق UCO است که با استفاده از اهرم مالی بازدهی دو برابر تغییرات قیمت نفت را ارائه می‌دهد. این صندوق‌ها نشان‌دهنده ظرفیت ابزارهای پیشرفته مالی در بازار انرژی است. چنین صندوق‌هایی می‌توانند برای معامله‌گران حرفه‌ای ایرانی که به دنبال سود از نوسانات کوتاه‌مدت هستند، بسیار جذاب باشند. ایجاد صندوق‌های قابل معامله انرژی در ایران می‌تواند گامی مؤثر در جهت ارتقای بازار سرمایه کشور باشد. این ابزارها علاوه بر جذب سرمایه‌های مردمی، شفافیت و کارایی در بازار انرژی را افزایش داده و ارتباط نزدیکی میان سرمایه‌گذاران داخلی و بازارهای جهانی ایجاد خواهند کرد. با توجه به ظرفیت‌های فراوان ایران در حوزه انرژی، توسعه این صندوق‌ها یک ضرورت اقتصادی برای آینده است.

• علی رضائی نیارکی - کارشناس بازار مشتقه انرژی

• شماره ۵۷۷ هفته نامه اطلاعات بورس